“ნუ შეიძენთ მუქი ფერის ხორცს, რომლის ზედაპირი დაფარულია ლო­რწოთი და ეკვრის თითებს, აქვს არ­ადამახასიათებელი სუნი”

ავტორი: თორნიკე ყაჯრიშვილი

„პრაიმტაიმის“ წინა ნომრებში ბევრს ვწერდით ფალსიფიცირებ­ულ და გაფუჭებულ პროდუქტებზე. ამჯერად „პრაიმტაიმი“ და „სურს­ათის უვნებლობის, ვეტერინარიისა და მცენარეთა დაცვის ეროვნული სამსახური“ საკვებ პროდუქტთან დაკავშირებით პრაქტიკულ რჩევ­ებს მოგცემთ. განსაკუთრებით მალფუჭებადი სურსათია: ხორცის, რძის, თევზის, კულინარიული (სალათები, ნახევა­ რფაბრიკატები და სხვა) და საკო­ ნდიტრო ნაწარმი, ბოსტნეულისა და კვერცხის შემცველი პროდუქ­ტები.

ამ პროდუქტების შენახვა ტემპერატურული რეჟიმის დაცვის გარეშე დაუშვებელია. განსაკუთ­რებით მალფუჭებადი სურსათის შენახვის მაქსიმალური ვადაა 6-72 საათი (პროდუქტის სახეობის მიხედვით), არა უმეტეს 6 გრადუსზე, ტემპერატურული რეჟიმის პირო­ბებში.

1. უკრემო, ცილის კრემით ან ხი­ლით გაწყობილის – 36 საათი, ხოლო მოხარშული კრემითა და ათქვეფილი ნაღების კრემით გაწყობილის – 6 სა­ათი. ყველა მათგანი უნდა ინახებოდ­ ეს +2 C-დან +6 C-მდე ტემპერატურ­ული რეჟიმის პირობებში;

2. არაქარხნული ხორცის ფარშის შენახვის მაქსიმალური ვადაა 6 სა­ათი +2 C-დან +6 C-მდე;

3. სოსისი და სარდელი +2 C-დან +6 C-მდე ინახება არა უმეტეს 48 სა­ათისა;

4. მოხარშული ძეხვი +2 C-დან +6 C-მდე ინახება 24 საათიდან 72 საათ­ამდე (ხარისხის მიხედვით);

5. გაყინული ხორციანი პელმენი 48 საათამდე ინახება არა უმეტეს -5 C ტემპერატურული რეჟიმის პირო­ბებში;

6. ხორცის შეძენისას დააკვირდ­ით მის ფერს (უნდა იყოს ღია ვარდ­ისფერი, ან ღია წითელი), სიმკვრივ­ეს (ზედაპირზე თითის დაწოლისას წარმოქმნილი ფოსო სწრაფად უნდა გაქრეს);

7. ნუ შეიძენთ მუქი ფერის ხორცს, რომლის ზედაპირი დაფარულია ლო­რწოთი და ეკვრის თითებს, აქვს არ­ადამახასიათებელი სუნი. ასევე, თუ ძვლის ტვინი არ ავსებს ლულოვანი ძვლების მთელ სანათურს, რბილია, იგლისება და აქვს რუხი ფერი;

8. ნუ შეიძენთ თევზს, რომლის თვალები ჩავარდნილია ფოსოებში, რქოვანი გარსი ამღვრეულია, კუნთ­ები არ არის მკვრივი და მუცელი გა­მობერილია;

9. ნუ შეიძენთ კუსტარულად და­ მზადებულ შებოლილ და დამარილე­ბულ თევზს; სურსათის შენახვისას გაითვალი­სწინეთ: არ შეინახოთ შეძენილი მა­ლფუჭებადი სურსათი უმაცივროდ ერთ საათზე მეტი ხანგრძლივობით, მოერიდეთ გალღობილი სურსათის ხელმეორედ გაყინვას. ნედლეული და მზა ნაწარმი შეინახეთ ერთმანეთ­ისგან განცალკევებით ან დახურულ ჭურჭელში, რადგან შესაძლებელია ბაქტერიები გადავიდეს ერთი პრ­ოდუქტიდან მეორეში. დაიცავით სუ­რსათი მღრღნელების, მწერებისა და სხვა ცხოველებისგან. ჩვილი ბავშვის საკვები შენახვას არ ექვემდებარება.

10. არაქარხნული პაშტეტის შენა­ხვის მაქსიმალური ვადაა 6 საათი +2 C-დან +6 C-მდე ტემპერატურული რეჟიმის პირობებში;

11. პასტერიზებული რძე, ნაღები, მაწონი და ხაჭო +2 C-დან +6 C-მდე ინახება 36 საათი;

12. არაჟანი +2 C-დან +6 C-მდე ინახება არაუმეტეს 72 საათისა;

13. განსაკუთრებით მალფუჭებ­ადი პროდუქტების შენახვის პირობე­ბისა და ვადების დარღვევა იწვევს ამ სურსათში არა მარტო ლპობის, არამ­ედ პირობით-პათოგენური მიკროო­რგანიზმების სწრაფ გამრავლებას, რაც, თავის მხრივ, შეიძლება გახდეს მიკრობული კვებითი მოწამვლისა და მწვავე ნაწლავური დაავადებების აღმოცენების მიზეზი. განსაკუთრე­ბით მალფუჭებადი პროდუქტების შენახვის დადგენილი ვადა აითვლება ტექნოლოგიური პროცესის დამთავ­რებიდან და მოიცავს დამამზადებელ საწარმოში დაყოვნების, ტრანსპორ­ტირებისა და სარეალიზაციო ან სა­ზოგადოებრივი კვების ობიექტებში შენახვის დროს;

14. პროდუქციის დამამზადებელი საწარმო ვალდებულია, მოახდინოს განსაკუთრებით მალფუჭებადი სუ­რსათის თითოეული პარტიის ნიშა­ ნდება, კერძოდ, იარლიყზე ან შესა­ფუთ ტარაზე მითითებული უნდა იყოს პროდუქტის შენახვის ტემპერ­ატურა და ვადა. დაუფასოებელი სურსათისთვის, დამამზადებელმა სა­წარმომ უნდა გაგზავნოს შესაბამისი ინფორმაციის შემცველი ეტიკეტები ამ პროდუქტების სარეალიზაციო წერტილებში, სადაც განთავსდება მომხმარებლისთვის თვალსაჩინო ადგილას.

(გაზეთი “პრაიმტაიმი” N32-ის არქივიდან 2009 წ.)