ავტორი: ქეთი ხატიაშვილი:
ნინო ბურჯანაძე, „ნაციონალური მოძრაობის“ მსგავსად, ვადამდელ საპარლამენტო არჩევნებს ითხოვს. ნაციონალებივით ისიც დარწმუნებულია, რომ არჩევნები გაყალბდება როგორც სალომე ზურაბიშვილის, ისე დავით ბაქრაძის გამარჯვების შემთხვევაში. როგორ ხედავს ის პოლიტიკურ პროცესებს და რას ამბობს პატარკაციშვილის გარდაცვალებაზე. „პრაიმტაიმი“ „დემოკრატიული მოძრაობა – ერთიანი საქართველოს“ ლიდერს ნინო ბურჯანაძეს ესაუბრა:
– ქალბატონო ნინო, როგორ შეაფასებდით საარჩევნო გარემოს? ჩვენ ვხედავთ ფარული ჩანაწერებით კომპრომატების ომს. ახლა უკვე ხომ არ ფიქრობთ, რომ თქვენი გადაწყვეტილება – არ მიგეღოთ არჩევნებში მონაწილეობა, არასწორი იყო, აზრი ხომ არ შეიცვალეთ?
– არა, პირიქით, ამ ფონზე კიდევ ერთხელ დავრწმუნდი ჩემი გადაწყვეტილების აბსოლუტურ სისწორეში. არცერთი წამით არ ვნანობ იმას, რომ ამ ფარსში არ ვმონაწილეობ. უფრო ზუსტად, ბედნიერი ვარ, რომ ამ ფარსში არ ვმონაწილეობ. ეს არ არის არჩევნები. კარგად ვიცით, რომ სამართლიანი არჩევნები არ ჩატარდება.
– რა გაძლევთ იმის თქმის საშუალებას, რომ არჩევნები გაყალბდება. განსაკუთრებით თქვენი პასუხია საინტერესო, პარლამენტის თავმჯდომარე იყავით და გეცოდინებათ, რამდენად შესაძლებელია, საერთოდ, არჩევნები გაყალბდეს. ყალბდებოდა?
– მე ვიყავი პარლამენტის თავმჯდომარე და არასოდეს რაიმე უკანონობასთან შეხება არ მქონდა. მაგრამ ნებისმიერმა მოქალაქემ იცის, რომ არჩევნები ყალბდება, ისევე როგორც პოლიტიკოსებმა, ვისაც ამ პროცესში რაღაც მონაწილეობა მიღებული გვაქვს.
ჯერ ერთი, კანონმდებლობა, რომელიც „ქართულმა ოცნებამ“ არ შეცვალა და მახინჯი კანონი დატოვა. მეტიც, კანონმდებლობა, რომელსაც თავის დროზე, ოპოზიციაში ყოფნის დროს, აკრიტიკებდა, უკვე ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ კიდევ უფრო გააუარესა.
ცესკოში, რომლის შემადგენლობაზეც ყოველთვის ყველა ოპოზიციური ძალა იბრძოდა, რომ ის მაქსიმალურად დემოკრატიული ყოფილიყო, „ქართულმა ოცნებამ“ კომისიები დააკომპლექტა ისე და ისე შეცვალა საქართველოს კანონმდებლობა, რომ დღეს პრაქტიკულად ერთ ადამიანს შეუძლია, კომისიაში გადაწყვეტილება მიიღოს და ოქმად გააფორმოს.
და ყველაზე მნიშვნელოვანი. ჩვენ გამოგვიცხადეს, რომ საქართველოში სამი მილიონ ხუთასი ათასი ამომრჩეველია. დაცინვასაც ხომ აქვს საზღვარი? ამდენი ადამიანი დღეს საქართველოში არ ცხოვრობს და ეს აბსურდია.
ჩვენ ვხედავთ ურცხვ კამპანიას ხელისუფლების მხრიდან, რომლებიც, ერთი მხრივ, გვიმტკიცებენ, რომ დამოუკიდებელი კანდიდატია ქალბატონო სალომე და მეორე მხრივ, ლამის ხელჩართულ ბრძოლაში ჩაერთონ ამ კანდიდატის მხარდასაჭერად.
ერთადერთი გამოსავალია, ვაიძულოთ ხელისუფლება, შეცვალოს საარჩევნო გარემო და დანიშნოს ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნები. თუ გვინდა, რომ ქვეყანას განვითარების შანსი მიეცეს.
– როგორ ხედავთ ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნების დანიშვნის შესაძლებლობას?
– მე ველოდები იმას, რომ ეს არჩევნები იქნება ხელისუფლების ისეთი სერიოზული რყევის დასაწყისი, რომ თვითონ ხელისუფლებაც მიხვდება ამას – ახლა რომ ირყევიან, ჯერ ვერ ხვდებიან. არ არის გამორიცხული, რომ ბიძინა ივანიშვილს ეყოს იმდენი გონიერება, რომ მიხვდეს – მისი გადარჩენის ერთადერთი შანსი შეიძლება სწორედ ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნები იყოს.
– თვითონ პროცედურას როგორ ხედავთ? მაგალითად, სალომე ზურაბიშვილს უკვე მოგებული აქვს თუ არჩევნები ჩაიშლება და კრიზისი შეიქმნება?
– რატომ? სალომე ზურაბიშვილი უკვე პრეზიდენტად ავირჩიეთ? გაყალბდება არჩევნები, მაგრამ არ გამოვრიცხავ, რომ ივანიშვილმა ის სხვა სცენარით გააყალბოს. მაგალითად, თავისი სატელიტი ბოკერია და მისი პარტიის საპრეზიდენტო კანდიდატი გაიყვანოს. შეიძლება, ეს სცენარიც გათამაშდეს. ჩვენ ვხედავთ, რომ აშკარა გარიგებაა ბოკერიასა და ივანიშვილს შორის. არა მგონია, არ იცოდეთ, რომ „ევროპული საქართველოს“ საარჩევნო კამპანიას მნიშვნელოვნად ეხმარება ხელისუფლება.
– რაიმე კონკრეტული ფაქტი გაქვთ?
– არა, მე ამას ვხედავ. ამ ფაქტების მოძიებას არ ვაპირებ, სხვებმა მოიძიონ.
– მაგრამ ვადამდელი საპრეზიდენტო არჩევნები ხომ ვერ დაინიშნება პრეზიდენტის ინაუგურაციიდან ექვსი თვის მანძილზე...
– ვერ დაინიშნება, როცა ჩვეულებრივი პოლიტიკური პროცესი მიდის, მაგრამ, როცა მწვავე კრიზისია, ასეთ შემთხვევაში ეს კრიზისი თავად აიძულებს ხელისუფლებას, ვითარება ვადამდელი არჩევნების გზით განმუხტოს.
სიმართლე გითხრათ, არანაირი ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნები ჩემი თვითმიზანი არ არის. დრო ძალიან მალე გადის, ასე რომ, ერთ წელიწადში იქნება არჩევნები თუ ორ წელიწადში, ჩემთვის მნიშვნელობა არ აქვს. შეიძლება პირადად ჩემთვის და ჩემი პარტიისთვის უკეთესიც იყოს 2020 წლისთვის არჩევნების ჩატარება, იმიტომ რომ კიდევ უფრო გართულდება სიტუაცია და კიდევ უფრო მეტი დისკრედიტაცია მოხდება „ქართული ოცნების“. მაგრამ მე ხომ ჩემი ინტერესებიდან არ გამოვდივარ? არამედ სახელმწიფო ინტერესიდან.
– თქვენი ნათქვამის მიხედვით, სალომე ზურაბიშვილი გაიმარჯვებს თუ დავით ბაქრაძე, სულერთია, არჩევნები ორივე შემთხვევაში გაყალბდება. ისეთი შთაბეჭდილება იქმნება, თითქოს მხოლოდ „ნაციონალური მოძრაობის“ კანდიდატის გამარჯვების შემთხვევაში ჩათვლით არჩევნებს არაგაყალბებულად. ასეა?
– არა, ვერ გეტყვით, საზოგადოების განწყობა როგორ დალაგდება. დიდი ნაწილისთვის მიუღებელია როგორც ბაქრაძე, ისე ვაშაძე და, ასევე, ზურაბიშვილი. თეორიულად რომ ვთქვათ, ამ სამიდან ყველაზე მოტივირებული მხარდამჭერები მაინც უფრო ნაციონალებს ჰყავთ, ეს თქვენც იცით. ის აგრესიულიც არის და აქტიურიც. „ნაციონალურ მოძრაობას“ იმის რესურსიც აქვს, რომ თავისი ამომრჩეველი სახლიდან გამოიყვანოს და საარჩევნო ურნამდე მიიყვანოს. ამის გარდა, მათი მხარდამჭერები აქტიურები არიან.
– წინასაარჩევნო გარემო საკმაოდ სერიოზულია. ხომ არ ფიქრობთ, რომ კომპრომატების ომმა კოჰაბიტაციის პროცესი დაასრულა? რომელი ძალისთვის არის ეს ომი მომგებიანი?
– კოჰაბიტაცია ნაწილობრივ გრძელდება ივანიშვილსა და ბოკერიას შორის. სრულიად ნათელია, რომ კოჰაბიტაცია იმისთვის სჭირდებოდათ სწორედ, რაც დღეს ხდება. ანუ ამომრჩეველმა თქვას, კი „ქართული ოცნება“ დღეს ვერაფერს აკეთებს, ყველა იმედი გამიცრუა, მაგრამ „ნაციონალური მოძრაობა“ არცერთ შემთხვევაში არ მინდა. ეს არის მთავარი მიდგომა, რომ არჩევანი ამომრჩეველს, „ნაციონალურ მოძრაობასა“ და „ქართულ ოცნებას“ შორის დარჩეს.
– ჩანაწერებში მოვისმინეთ საუბარი ბადრის მკვლელობის მომზადებისა თუ ორგანიზების მცდელობაზეც... ამ ჩანაწერებმა რამე ეჭვები გაგიჩინათ? მათ შორის, ზურაბ ჟვანიას გარდაცვალებაზეც – საუბარში მისი გვარიც ფიგურირებს...
– იცით, ჟვანიასთან დაკავშირებით, პირველივე რეაქცია იყო ის, რომ ეს უბედური შემთხვევა იყო. რაიმე სხვა ვერსიას ვერც კი წარმოვიდგენდი, მაგრამ, როდესაც კითხვის ნიშნები გაჩნდა, ბუნებრივია, ეს კითხვის ნიშნები მეც გამიჩნდა, თუმცა, მათზე პასუხები ვერ მივიღეთ. არც წინა ხელისუფლებამ და არც ამ ხელისუფლებამ საქმე ბოლომდე არ გამოიძია. ეს საქმე მხოლოდ არჩევნებზე ახსენდებათ. ეს ამაზრზენია.
რაც შეეხება პატარკაციშვილს, მისი გარდაცვალება მართლაც ძალიან მოულოდნელი იყო. მე სააკაშვილმა დამირეკა და შემატყობინა მისი გარდაცვალების შესახებ. რა თქმა, უნდა, ამ ინფორმაციამ გაკვირვება გამოიწვია.
მახსოვს, რომ თავად ხელისუფლებაში იყო ეჭვები იმასთან დაკავშირებით, რომ ხომ არ გაითამაშა პატარკაციშვილმა თავისი სიკვდილი. მახსოვს ნიკა რურუას ნათქვამი: ჩვენ ვერავინ ვერ მივდივართ და ეგებ, ეს სულაც არ არის პატარკაციშვილი და ეს ყველაფერი გათამაშებულიაო. ეს მე წარმოუდგენელ სცენარად მომეჩვენა.
ჩემთვის ერთი რამ არის ძალიან საინტერესო: 2016 წელს თუ ჰქონდა ხელისუფლებას ეს ჩანაწერები, დღეს რომ გამოაქვეყნა?
ეს ხელისუფლება ნამდვილად არაფრით არ არის უკეთესი წინა ხელისუფლებაზე და ის, რომ ქუჩაში ხალხს არ ხოცავენ და ჯერ 26 მაისი არ მოუწყვიათ, არაფერს ნიშნავს, იმიტომ რომ, თუ დასჭირდათ, მაგასაც გააკეთებენ.
– ამ ჩანაწერის ფონზე მინდა გკითხოთ. თქვენ ხშირად დადიოდით ხოლმე „პრაიმტაიმის“ პრესკლუბში და ერთ-ერთი მოსვლის დროს თქვენი დაცვის უფროსმა ჩვენი წყალი და ჭიქა გვერდით გაწია, ჩანთიდან წყლით სავსე ბოთლი და ერთჯერადი ჭიქა ამოიღო და ის დაგიდგათ. რატომ? გქონდათ ინფორმაცია, რომ შეიძლებოდა, თქვენს სიცოცხლეს რაიმე საფრთხე შეჰქმნოდა?
– ვერ გეტყვით. მე საერთოდ ზედმეტი სიფრთხილით არ გამოვირჩევი. არა მგონია, რაიმე საფრთხე ყოფილიყო. ვარდების რევოლუციის სამი ლიდერიდან ერთი გარდაცვლილი იყო და ახლა მეორის უცნაური გარდაცვალება ძალიან ზედმეტი იქნებოდა.
მე ვიცი, რომ ჩემი მეუღლის ფიზიკური ლიკვიდაცია იგეგმებოდა 26 მაისს, ეს წინასწარ ვიცოდით. ამიტომაც იყო, რომ რამდენიმე ხნით ადრე ის სხვა ადგილზე იმყოფებოდა და არა მოვლენათა ეპიცენტრში.
ჩემთან დაკავშირებით მკვლელობა პოლიტიკური თვალსაზრისით იყო დაგეგმილი. ამაში ძალიან სერიოზული თანხები დაიხარჯა და სერიოზული პიარკამპანია წარმოებდა. სერიოზული ლობისტური კამპანიები მუშაობდნენ ჩემს, როგორც პოლიტიკოსის, წინააღმდეგ. მახსოვს, ორი თუ სამი წლის წინათ ეუთოს საპარლამენტო ასამბლეის გენერალური მდივანი სპენსერ ოლივერი იყო ჩამოსული საქართველოში. ის 1996 წლიდან ძალიან კარგად მიცნობდა და მაფასებდა. და მან პირდაპირ მითხრა: ვერ ვხვდები, როგორ მოახერხე, რომ პოლიტიკურად ჯერ კიდევ ცოცხალი ხარ იმ შემოტევებში, ბრძოლებსა და დაგეგმილ კამპანიებში, რომლებიც შენს წინააღმდეგ ხორციელდებაო. რა ვიცი, მოვახერხე, ვერ ჩამძირეს, იმიტომ რომ პოლიტიკაში ცურვა ვიცი, საქმე ვიცი და რაც მთავარია, მართალი ვარ.
მართლაც, ცილისწამების ოკეანე გადმოიღვარა ჩემი და ჩემი ოჯახის წინააღმდეგ, მაგრამ ვერავინ ვერასოდეს ამ ცილისწამების დამამტკიცებელი საბუთი ვერ მოიპოვა.
– თავის დროზე, როცა თქვენ ქუჩის აქციები დაიწყეთ, პირადად მე დავწერე, რომ მიუხედავად იმისა, რომ ნინო ბურჯანაძე პარლამენტის თავმჯდომარე იყო, ის, როგორც ჩანს, კარგად ვერ ხედავდა, რამდენად ძლიერი სისტემა შეიქმნა სახელმწიფოში, რომელიც ახლა მას უპირისპირდება. თქვენი აზრით, თუკი ახლა ქუჩის აქციები დაიწყება, რამდენად გასცემს მას პასუხს სახელმწიფო? ამ ძალას ხედავთ?
– პირველ რიგში, გეთანხმები, რომ ძალიან ძლიერი სისტემა შეიქმნა, სახელმწიფო სტრუქტურა შეიქმნა. თუმცა, მაგ სიტყვებისთვის ლამის ჯვარს მაცვეს, იმიტომ რომ მე სწორედ ეს სიტყვები ვთქვი 2007 წლის 7 ნოემბრის შემდეგ, რომ სახელმწიფო შედგა, როგორც სახელმწიფო სტრუქტურა. მე არ მითქვამს, რომ კარგი სახელმწიფო შედგა ან სამართლიანი, მაგრამ მე ვთქვი, რომ სახელმწიფომ და მისმა სტრუქტურებმა, ისევე როგორც ხალხმა და საზოგადოებამ, აჩვენა, რომ სახელმწიფო არსებობს. მე ეს ძალიან კარგად ვიცოდი. თუმცა, ერთი, რასაც ვერ წარმოვიდგენდი, ეს იყო არა სიძლიერე, არამედ სიბინძურე... მაინც მეგონა, რომ მათთვის რაღაც ჩარჩოები არსებობდა. არ ვწუწუნებ იმაზე, რატომ მებრძოდნენ. როცა ეუბნები პრეზიდენტს, რომ უნდა ჩამოგაგდო და ციხეში ჩაგსვა, გასაგებია, რომ ის შეგებრძოლება. თუმცა, მე მქონდა იმის მოლოდინი, რომ ეს ბრძოლა არ იქნებოდა ბრძოლა წესების გარეშე. ბრძოლის წესები, არც ადამიანური, არც მორალური და არც სამართლებრივი, მე არ დამირღვევია.
რაც შეეხება ამ ხელისუფლებას, მას ნამდვილად ექნება მცდელობა იმისა, რომ ძალაუფლება ნებისმიერ ფასად შეინარჩუნოს, თუმცა, ის ამას ვერ შეძლებს. 2020 წელი – ეს არის ყველაზე ბოლო ვადა ამ ხელისუფლებისთვის. ისინი შეცდომებს არ ითვალისწინებენ, არაფერზე საზოგადოებას ანგარიშს არ უწევენ, ხარბად მოქმედებენ, ეს ყველაფერი, როგორც წესი, ცუდად მთავრდება ხოლმე.