რა არის ქიმერა - მეცნიერებმა დაასახელეს, თუ როგორ დასრულდება მაიმუნების და ადამიანების შეჯვარების ექსპერიმენტები

17:25 08-07-2019
207

მეცნიერებმა ჩაატარეს კვლევა, თუ როგორ დასრულდება მაიმუნების და ადამიანების შეჯვარების ექსპერიმენტები.

width=600

ორი საერთაშორისო კვლევითი ჯგუფი, რომლებიც რესურსებს არ ზოგავენ, კონკურენციას უწევენ ვინ იქნება პირველი, ვინც შექმნის, სხვადასხვა ცხოველების უჯრედებიდან სიცოცხლისუნარიან არსებას. ბოლო სამი წლის განმავლობაში, მეცნიერებმა, ვირთხებში ცოცხალი უჯრედები შეიყვანეს და მიიღეს ღორის ცოცხალი ემბრიონი, ადამიანის უჯრედებით. შემდეგია - მაიმუნისა და ადამიანის ქიმერა.

width=600

გენეტიკური რასა

2017 წლის იანვარში, ერთი დღის განსხვავებით, ორ ყველაზე საპატიო სამეცნიერო ჟურნალ - „Nature and Cell“-ში გამოქვეყნდა სტატიები, რომლებიც შემდეგ თითქმის ყველა მედიამ გაავრცელა. პირველი ავტორები იყვნენ ტოკიოსა და სტენფორდის უნივერსიტეტების (იაპონია და აშშ) ბიოლოგები, ხოლო მეორე, სოლკის ბიოლოგიის კვლევის ინსტიტუტის მეცნიერები (აშშ) და კათოლიკური უნივერსიტეტი მურსია (ესპანეთი). ორივე პუბლიკაციას ეხება ქიმერული ემბრიონი - არსებები, რომელთა დნმ შეიცავს სხვადასხვა ორგანიზმს, სხვადასხვა უჯრედებში, ყველაზე ხშირად - ორ, მაგრამ ეს ხდება, ზოგჯერ სამ ან თუნდაც ოთხ ორგანოში.

width=600

ქიმერები - არ არის ჰიბრიდები, რომლებიც წარმოიქმნება სხვადასხვა სახეობის წარმომადგენლების შეჯვარების შედეგად. ისინი, როგორც წესი, წარმოიქმნება ხელოვნურად, როდესაც მკვლევარებმა ემბრიონის განვითარების მკაცრად განსაზღვრულ მომენტში შეიტანეს მასში, არაკონტაქტური ცხოველის ღეროვანი უჯრედები. ამისათვის, „CRISPR / Cas9“-ის გენეტიკური რედაქტორის დახმარებით, ემბრიონის უჯრედების ნაწილი, საიდანაც უნდა შეიქმნას გარკვეული სახის ორგანო,  განადგურებულია. შემდეგ, სხვადასხვა სახეობის ღეროვანი უჯრედები ემბრიონის მკვებავ საშუალებებში შედის. ისინი გადაიქცევა ორგანულად, რომლის უჯრედები განადგურდა.

width=600

იაპონელებმა, ამ გზით თაგვების პანკრეასის განვითარება შეძლეს, ხოლო ამერიკელებმა და ესპანელებმა მღრღნელების გარკვეული სახის ვარჯიშის შემდეგ, შექმნეს სიცოცხლისუნარიანი ღორის ემბრიონები, ადამიანის კუნთებით. და თუ ეთიკური მიზეზების გამო, ნახევრადადამიანი-ნახევრადღორი, განვითარების 28-ე დღეს განადგურდა, მაშინ ვირთხები, მეცნიერებს საშუალებას მისცემენ მიაღწიონ ზრდასრულ ასაკს. შემდეგ მღრღნელები მოკლეს და მათი პანკრეასი დიაბეტით დაავადებულ თაგვებში გადაიტანეს. ორგანოები გამოცოცხლდნენ, თაგვები კი გამოჯანმრთელდნენ.

ერთი თვის შემდეგ, პროფესორმა ნააკუჩიმ მიიღო ნებართვა იაპონიის მთავრობისგან, რომ ცხოველის ემბრიონი, რომელიც შეიცავს ადამიანის უჯრედებს, მღრღნელ ქალის სუროგატის საშვილოსნოში გადაეტანა.

ბიოლოგები გეგმავენ, ადამიანის უჯრედების შეყვანას, თაგვის ემბრიონში, შემდეგ გადაიტანონ მოზრდილ ქალში და განაყოფიერების შემდეგ, 14,5 დღის განმავლობაში მის განვითარებას დაელოდონ. მკვლევარებს, ასევე სურთ მსგავსი ექსპერიმენტების ჩატარება ვირთხებზე (ემბრიონები 15,5 დღეს გაატარებენ საშვილოსნოში) და ღორებზე. მეცნიერები გვპირდებიან, რომ თუ ემბრიონში, ადამიანის ტვინის უჯრედების 30 პროცენტზე მეტი იქნება, მაშინ ექსპერიმენტი შეჩერდება. აქედან გამომდინარე, არ უნდა შეგეშინდეთ ნახევრად ადამიანების, ნახევრად თაგვების ან ნახევრად ღორების გამოჩენა.

width=600

სოლკის ბიოლოგიური კვლევის ინსტიტუტის და მურსის კათოლიკური უნივერსიტეტის სპეციალისტები, ასეთ დასკვნებს არ აკეთებენ. მიუხედავად იმისა, რომ ესპანური გაზეთის „El País“- ის თანახმად, მათ უკვე გაიზარდეს პირველი ქიმერული ემბრიონის მაიმუნი, ადამიანის უჯრედებით. ამისათვის, ბიოლოგებს უნდა მოეწვიათ კოლეგები ჩინეთიდან, ქვეყანა, რომლის კანონმდებლობაც ითვლება ყველაზე რბილად, ადამიანის უჯრედებთან და ემბრიონებთან ჩატარებულ ექსპერიმენტებთან მიმართებაში. გაზეთის ცნობით, ჩინეთის ერთ-ერთ სამეცნიერო ლაბორატორიაში შეიქმნა ადამიანის ქიმერა და მაიმუნები.

მკვლევარმა, ესტრელა ნუნეზმა, რომელიც ჩაერთო ექსპერიმენტში, ჟურნალისტებს განუცხადა, რომ ადამიანის უჯრედების მაიმუნის ემბრიონები, ნორმალურად ვითარდებოდა, მაგრამ ისინი, ეთიკური მიზეზების გამო გაანადგურეს. მართალია, რა დღეს მოხდა ეს, მან არ დააკონკრეტა.

საბოლოო მიზანია, ადამიანის ორგანოს შექმნა, შესაფერისი ტრანსპლანტაციისთვის. 

შეგახსენებთ, რომ ბერძნულ მითოლოგიაში ქიმერა არის ცეცხლისმფრქვეველი ურჩხული, რომელსაც აქვს ლომის თავი, თხის ტანი და გველის თავით დასრულებული კუდი; მოკლა ბელეროფონტმა. შუა საუკუნეების ევროპის ხელოვნებაში კი, ფანტასტიკური არსების (ურჩხულის) სკულპტურული გამოსახულება (მაგ., პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარზე). 

 

ავტორი: რუსა ღვანიძე